Het Lister bouwsysteem is maximaal – en bewezen – circulair

Lister werkt met een volledig circulair bouwsysteem, opgebouwd uit hout en andere biobased materialen die afkomstig zijn uit duurzaam beheerde bronnen en reststromen van de agro-industrie. Zo leveren we een positieve bijdrage aan het milieu.

Uitsluitend gebruik hout uit duurzaam beheerde Europese bossen

Lister gebruikt uitsluitend naaldhout uit duurzaam beheerde Europese bossen met FSC, PEFC en/of STIP certificering. Hierop hebben wij onze houtketenpartner uitgekozen; de houtingenieurs van CLT-S, zijn exclusief distributeur van Stora Enso, één van de leveranciers van de hoogste kwaliteit mass timber producten wereldwijd.

 

Snel hernieuwbare materialen

Naast mass timber gebruikt het Lister systeem zo veel mogelijk andere biobased materialen. Bij voorkeur gaat dit om zeer snel hernieuwbare materialen: bijvoorbeeld reuzenbamboe voor de gevelbekleding, of materialen die afkomstig zijn van agrarische reststromen, zoals vlasplaten voor de binnenwanden.

Zowel herbruikbaar als biobased

Circulariteit en biobased bouwen zijn belangrijke uitgangspunten van Lister. We zetten ons in om hergebruik en recycling van materialen te faciliteren door demontabel te ontwerpen voor hoogwaardig hergebruik, maar ook door inzet van secundair materiaal. Bij hoogwaardig hergebruik van biobased materialen levert dit dubbele circulariteit op: het materiaal is ruimschoots terug gegroeid en krijgt een hoogwaardig tweede leven. Met CLT-S, onze houtleverancier, onderzoeken we hoe de mass timber elementen kunnen worden teruggenomen na gebruik voor een hoogwaardig tweede leven in de gebouwde omgeving. Dit zal in de toekomst bijdragen aan een nog betere MPG-score van ons casco. Daarnaast wordt er per Lister project bekeken of er mogelijkheden zijn om materiaal te ‘oogsten’ uit afgedankte gebouwen (urban mining).

Remontabel systeem

Door de verschillende bouwcomponenten te scheiden en zo demontabel mogelijk te maken, kunnen deze elk op hun eigen termijn vervangen worden en hergebruikt. Zo zijn de circulaire keuken- en badkamerunits van The New Makers die worden toegepast in het Lister systeem, kitloos, schroefloos en demontabel geplaatst, en worden deze aan het einde van de levensduur weer teruggenomen. Het belangrijkste circulaire aspect van het Lister bouwsysteem is echter het feit dat de modules van het bouwsysteem geheel remontabel zijn ontworpen, en daarmee in potentie volledig op een andere plek kunnen worden opgebouwd. Daarmee wordt echt een future proof oplossing geboden.

 

Bewezen circulariteit

Om de circulariteit van het Lister systeem te monitoren en waar mogelijk te optimaliseren, heeft Lister het gerenommeerde EPEA (onderdeel Drees & Sommer) ingeschakeld. Als ‘nulmeting’ is het Lister systeem, zoals toegepast in het 2-laagse Lister paviljoen naast de fabriek, beoordeeld op volume-basis voor zes circulariteitsindicatoren volgens het EPEA Building Circularity Passport. Uit de resultaten blijkt dat de basis-versie van het Lister systeem al een heel hoge circulariteitsscore heeft op de verschillende onderdelen.

1. Materiaal gezondheid (material health): 32%.

Alleen producten met een specifiek gezondheidscertificaat (Cradle to Cradle, Blaue Engel, etc.) komen hiervoor in aanmerking. Dit geldt voor een derde van de toepaste materialen. Dat wil overigens niet zeggen dat de overig toegepaste materialen ongezond zijn, er is echter geen certificaat beschikbaar.

2. CO2-voetafdruk (embodied carbon): 123% / -43.270 kg CO2.

Een 100% score duidt op een klimaat-neutraal gebouw in termen van embodied carbon van de materialen. Door de grote hoeveelheid van toegepaste biobased bouwmaterialen, welke worden hergebruikt in einde levensduur, heeft het gebouw zelfs een negatieve CO2 uitstoot! Dit is nog zonder de CO2 opslag die wordt vastgelegd in de toegepaste biobased materialen tijdens gebruik, zie ook de blog. Lees meer over dit onderwerp in de volgende blog.

3. Duurzame herkomst (material origin): 49%.

Deze score van bijna 50 project is berekend over de herkomst alle toegepaste materialen in het gebouw. De PEFC/ FSC gecertificeerde glulam (glued laminated timber), CLT en bamboe dragen bij aan een relatief hoge score. Aangezien de score op basis van volume is bepaald, heeft de toegepaste steenwol  een relatief hoge impact. In toekomstige Lister gebouwen kan deze score nog verbeterd worden door toepassing van bijvoorbeeld biobased isolatie materiaal en hergebruikt beton voor de fundering.

4. Materiaal hergebruik (material recovery): 52%

Dit gaat over de herbruikbaarheid van de materialen die vrijkomen in einde levensduur. Door materialen te kiezen die potentieel goed recyclebaar en splitsbaar zijn in de losse grondstofstromen, en waarvoor recycling strategieën beschikbaar zijn, is de kans op hoogwaardig hergebruik veel groter. Dit geldt vooral in combinatie met een hoge score voor demontabiliteit & splitsbaarheid (zie punt 5 en 6). Ook hier scoren de toegepaste biobased materialen, net als de betonnen klinkers die fungeren als een droge ballast-laag, goed. Door in de toekomst biobased isolatie materiaal toe te passen, kan de score nog worden verbeterd.

 

5. Demontabiliteit (dismountability): 92%.

We werken met grote, uitneembare elementen voor het casco, waardoor vloer-, wand- en gevelelementen grotendeels op elementniveau kunnen worden hergebruikt (‘layers of Brand’) Een tweede voordeel hiervan is dat de gebouwindeling eenvoudig kan worden aangepast wat voor maximale flexibiliteit zorgt

6. Splitsbaarheid (separability): 77%.

Door de grootschalige toepassing van droge verbindingen, grotendeels mogelijk gemaakt door het mass timber casco, in combinatie met de toepassing van de betonnen klinkers, wordt ook hier een zeer hoge score behaald.

Vergelijking met beton

De hoge circulariteitsscore van het Lister systeem wordt duidelijk in vergelijking met de theoretische betonnen uitvoering van het gebouw. Hieruit blijkt dat de Lister uitvoering van het gebouw op basis van demontabele mass timber elementen beduidend hoger scoort ten opzichte van het betonnen scenario maar ook dan de gemiddelde Nederlandse bouwpraktijk (gele score).

Het volledige EPEA Building Circularity Passport van Lister is op aanvraag beschikbaar. Interesse? Mail onze collega Rick.